developer.overheid.nl

Ontwikkelaarsportaal van de Nederlandse overheid

Ga naar hoofdinhoud

Richtlijn: Werk vanuit de behoefte van de gebruiker

Zorg ervoor dat je begrijpt wat je gebruikers drijft en wat dit betekent voor je project.

Rationale: Waarom vanuit de behoefte van de gebruiker werken?​

Wanneer niet wordt onderzocht welke problemen een gebruiker probeert op te lossen, bestaat het risico dat functionaliteiten worden ontwikkeld die uiteindelijk niet worden gebruikt. Of het zorgt ervoor dat de software niet voldoende bruikbaar is voor de gebruiker. Bijvoorbeeld omdat de software traag blijkt te werken, complex te bedienen is of zelfs onveilig. Dit leidt tot verspilling van tijd, geld en middelen.

Een team dat werkt aan software met daadwerkelijke maatschappelijke waarde voor burgers, ervaart meer zingeving en motivatie. Door te focussen op echte gebruikersbehoeften lever je software die echt gebruikt wordt en waarde toevoegt.

Door gebruikers centraal te stellen ontdek je vroegtijdig welke functionaliteit en welke niet-functionele eigenschappen echt nodig zijn en welke nice-to-have zijn. Dit helpt bij het stellen van prioriteiten en zorgt voor efficiënter gebruik van beschikbare middelen.

Doelgroep: Wie zijn er betrokken bij gebruikersbehoeften?​

De volgende doelgroepen kunnen met gebruikersbehoeften aan de slag: product owners, UX designers, researchers, developers en testers.

Product owners zorgen dat de product backlog aansluit bij gebruikersbehoeften en prioriteren op basis van gebruikerswaarde. UX designers en researchers voeren gebruikersonderzoek uit en vertalen inzichten naar ontwerpen. Developers bouwen functionaliteit die aansluit bij gebruikersbehoeften. Testers valideren dat de software voldoet aan de behoeften van gebruikers.

Implementatie: Hoe werk je vanuit de behoefte van de gebruiker?​

Methoden en technieken​

User stories schrijven​

User stories zijn korte, informele beschrijvingen van een functionaliteit vanuit het perspectief van de eindgebruiker. Een typische user story volgt dit format: "Als [type gebruiker], wil ik [doel of actie], zodat ik [wens of voordeel]." Bijvoorbeeld: "Als burger wil ik inloggen op een overheidswebsite zodat ik mijn belastingaangifte kan indienen."

Persona's ontwikkelen​

Persona's zijn fictieve, representatieve gebruikersprofielen die gebaseerd zijn op data en inzichten uit gebruikersonderzoek. Ze helpen om de behoeften, doelen en gedragingen van verschillende gebruikersgroepen te begrijpen en te visualiseren.

Niet-functionele eisen identificeren​

Identificeer samen met gebruikers en belanghebbenden welke niet-functionele eigenschappen de software moet hebben, zoals performance, beveiliging, gebruiksvriendelijkheid en onderhoudbaarheid.

Tools​

User research tools​

Tools voor gebruikersonderzoek zoals Hotjar, UserTesting of Optimal Workshop helpen bij het uitvoeren van usability tests en het verzamelen van gebruikersfeedback.

Backlog management tools​

Voor het vastleggen van user stories en niet-functionele eisen gebruik je tools zoals Jira, Azure DevOps of GitLab.

Gerelateerde richtlijnen​

Succescriteria​

Wanneer voldoe je aan deze richtlijn?

  • Je voert regelmatig gebruikersonderzoek uit en verwerkt de inzichten in je backlog.
  • Je schrijft user stories vanuit het perspectief van de gebruiker.
  • Je valideert ontwikkelde functionaliteit met gebruikers.

Wanneer ben je echt goed bezig?

  • Je hebt persona's ontwikkeld op basis van daadwerkelijk onderzoek.
  • Je meet de gebruikerstevredenheid en gebruikt dit om je product te verbeteren.
  • Je betrekt gebruikers actief bij het ontwikkelproces door regelmatige feedbacksessies.

Wanneer is deze richtlijn van toepassing?​

Deze richtlijn is van toepassing op alle softwareontwikkelingsprojecten waarbij software wordt ontwikkeld voor eindgebruikers, zowel interne medewerkers als andere burgers.

Bronnen​

Wet- en regelgeving​

Geen bekend.

Beleid​

Geen bekend.

Standaarden​

Geen bekend.

Communities​

Literatuur​

Bronnen op developer.overheid.nl​

Geen bekend.